Jednym z najefektywniejszych sposobów na pełne wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej jest ustawienie wallboxa tak, aby ładował samochód elektryczny wyłącznie z nadwyżek energii, bez konieczności pobierania prądu z sieci. Takie rozwiązanie pozwala na maksymalną autokonsumpcję i redukcję kosztów ładowania, jednocześnie zwiększając niezależność energetyczną domu. Warunkiem jego skutecznego działania jest odpowiednie skonfigurowanie ładowarki, integracja z systemem monitoringu zużycia i produkcji energii oraz zastosowanie odpowiedniego systemu zarządzania mocą. Dzięki temu ładowanie odbywa się wyłącznie wtedy, gdy produkcja energii przewyższa chwilowe zapotrzebowanie pozostałych urządzeń w budynku.
Wymagania techniczne – licznik energii i komunikacja z falownikiem
Aby wallbox mógł działać wyłącznie na nadwyżkach z PV, musi mieć dostęp do bieżących danych na temat produkcji i zużycia energii w domu. Kluczowym komponentem jest tu licznik energii (tzw. smart meter), który zainstalowany za licznikiem głównym rejestruje przepływ mocy między siecią a budynkiem. Wallbox musi być zintegrowany z tym licznikiem oraz najlepiej z falownikiem PV, aby na bieżąco znać poziom generowanej i wykorzystywanej energii. Komunikacja ta odbywa się najczęściej przez Modbus TCP/IP lub RS485, a precyzyjne dane pozwalają na uruchamianie ładowania tylko wtedy, gdy energia płynie w kierunku sieci – czyli dostępna jest nadwyżka. Takie rozwiązania dostępne są w systemach fotowoltaika, które integrują wszystkie komponenty systemu w jedną, spójną infrastrukturę.
Konfiguracja wallboxa – tryb PV surplus
Większość nowoczesnych wallboxów oferuje specjalny tryb pracy nazwany często „PV surplus” lub „eco mode”, w którym ładowanie odbywa się tylko wtedy, gdy system wykryje nadmiar wyprodukowanej energii. Użytkownik może ustawić minimalny próg mocy (np. 1,4 kW dla jednofazowego lub 4,2 kW dla trójfazowego ładowania), przy którym rozpoczyna się ładowanie. Jeżeli nadwyżka spada poniżej tego progu, ładowanie zostaje automatycznie wstrzymane. System działa cyklicznie, dostosowując moc do chwilowych zmian produkcji PV. Wymaga to jednak bardzo precyzyjnego pomiaru i niezawodnej komunikacji, jaką zapewniają m.in. instalacje fotowoltaiczne z wbudowanym systemem EMS i wallboxami z funkcją zmiennej mocy ładowania.
Harmonogramy i priorytety ładowania
Aby jeszcze bardziej zoptymalizować ładowanie z nadwyżek, warto ustawić harmonogramy ładowania odpowiadające godzinom największej produkcji PV – zwykle między 10:00 a 16:00. Można również ustalić priorytety energetyczne w systemie EMS, np. najpierw zasilanie domu, następnie ładowanie auta, a na końcu magazyn energii (jeśli jest obecny). Taka sekwencja pozwala uniknąć poboru z sieci i wykorzystać każdą kilowatogodzinę z PV w sposób najbardziej ekonomiczny. Dodatkowo niektóre systemy pozwalają na ustawienie minimalnego poziomu naładowania, co gwarantuje mobilność pojazdu nawet w dni pochmurne. Takie podejście realizują fotowoltaika wyposażona w interfejsy użytkownika umożliwiające definiowanie reguł i logiki pracy wallboxa.
Unikanie poboru z sieci – praktyczne aspekty
Nawet przy idealnej konfiguracji, krótkotrwałe wahania mocy PV mogą powodować chwilowy pobór energii z sieci – np. gdy pojawi się cień lub chmury. Aby tego uniknąć, można zastosować opcję twardego limitu – wallbox zatrzyma ładowanie natychmiast po przekroczeniu poboru z sieci. Niektóre ładowarki oferują opcję pracy z minimalnym poborem sieciowym (np. 0 W), dzięki czemu ładowanie w 100% odbywa się z energii odnawialnej. Wymaga to jednak bardzo precyzyjnej synchronizacji i szybkiego czasu reakcji systemu. Taką precyzję zapewniają instalacje jak instalacje fotowoltaiczne współpracujące z wallboxami z wbudowaną kontrolą mocy i pełną kompatybilnością z systemami falowników.
Czy można ładować wyłącznie z nadwyżek PV?
Tak – przy odpowiednim doborze wallboxa, integracji z licznikiem energii i precyzyjnej konfiguracji trybu pracy możliwe jest ładowanie auta wyłącznie wtedy, gdy domowa instalacja PV generuje więcej energii, niż zużywa dom. To rozwiązanie pozwala w pełni wykorzystać potencjał energii słonecznej i znacznie ograniczyć rachunki za prąd. Nowoczesne technologie dają dziś realne możliwości, by w sposób automatyczny i efektywny zarządzać energią słoneczną – bez potrzeby magazynu i bez ryzyka poboru z sieci.